Następnym etapem po podaniu jest skarga lub zażalenie. Pamiętając o tym petent, gdy pisze podanie: 9 nie wyczerpuje od razu wszystkich argumentów, jakie mu tylko przyjdą do głowy, ale co najmniej dwa-trzy możliwie groźnie brzmiące zachowuje do ewentualnej skargi lub zażalenia 9 nie wpada w ton ostatecznej paniki, groźby lub beznadziejności, zostawia sobie w ten sposób furtkę do użycia tego tonu właśnie w skardze lub zażaleniu 6 najlepiej, jeśli w podaniu nie zdradza się niczym, że należy do ludzi, których w ogóle stać na skargę lub zażalenie. Im łagodniejszego i bardziej prostodusznego petenta wyobrazi sobie referent przez podanie, tym mocniejszy szok wywoła jego skarga lub zażalenie. O ile treść podania winna być ściśle uzależniona od jego odbiorcy, na plan pierwszy skargi lub zażalenia winien wysunąć się nadawca. Jeśli referent okazał się nieczuły na to, co się do niego pisze, dzięki skardze lub zażaleniu dajemy mu szansę ponownego przemyślenia sprawy, doprowadzając do jego świadomości, kto do niego pisze. Skuteczność podpisów w skargach i zażaleniach przedstawia się następująco (od najwyższej do najniższej).
